LIBOR-rentefraude en uw EURIBOR-hypotheek? Vervelende combinatie!

Verdachten van dat ene verdachte bankje zitten straks wellicht ook in het andere verdachtenbankje. Wat is de rol van Nederlandse banken?

Enige dagen geleden werd bekend dat ook Frankrijk al sinds eind september onderzoek  verricht in de Libor-affaire naar aanleiding van een klacht van een aandeelhouder van de bank Societé Générale. Dit in navolging van de hieronder beschreven onderzoeken in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten die circa 16 banken onder de loep nemen die mogelijk hebben deelgenomen aan fraude met het Libor-tarief.

Wat is Libor (London Interbank Offered Rate) en hoe komt het tarief normaliter tot stand? Libor is de gemiddelde interbancaire referentierentevoet waartegen een selectie van banken op de Londense geldmarkt elkaar leningen verstrekt voor een bepaalde termijn. Aangezien niet alle banken elke dag voldoende grote sommen geld in alle valuta’s verhandelen, zijn de verschillende Libor-tarieven niet gebaseerd op werkelijke transacties, maar op een gemiddelde van de panelbanken. Deze geven iedere werkdag aan Reuters per looptijd de laatkoers door die zij verwachten. Nadat Reuters van alle panelbanken de tarieven heeft verzameld, worden de 25% hoogste en laagste waarden weggestreept. Van de 50% overgebleven “middelste” waarden wordt een gemiddelde berekend om tot het officiële LIBOR (bbalibor) tarief te komen.

Onderzoeken

In Groot-Brittannië heeft de FSA (Financial Services Authority) op basis van onderzoek al diverse fikse boetes uitgedeeld aan Barclays in verband met manipulatie van Libor én Euribor. Ook in de VS heeft Barclays boetes opgelopen welke werden opgelegd door CFTC (Commodity Futures Trading Commission). In Nederland was een ABN Amro onderdeel tot 2008 betrokken bij het tot stand komen van het Libor-tarief en is nu onderwerp van onderzoek door DNB. Wanneer het onderzoek naar de andere verdachte panelbanken is afgerond, is nog niet duidelijk. Het Schotse RBS en het Zwitserse UBS komen in ieder geval niet ongeschonden uit het onderzoek. Barclays heeft intussen al excuses aangeboden. Gelukkig maar.

Stuitende bewijsstukken

Hoe komt het Libor-tarief écht tot stand? Enkele stuitende bewijsstukken (mailberichten) uit de rapporten van CFTC  en FSA maken duidelijk op welke wijze het LIBOR-tarief door manipulatie echt tot stand kwam.

“Hi Guys. We hebben de komende 3 dagen een grote positie in 3 mnds Libor. Kunnen we aub de fixing voor een paar dagen op 5.39 houden. We willen ‘m niet hoger hebben dan dat. Dank je”.  (September 13, 2006, Senior Handelaar in New York to Submitter);

Voorbeeld

Bijvoorbeeld op 26 oktober 2006 had een externe handelaar een verzoek voor een lagere 3 maands US dollar Libor. In een mailbericht aan handelaar G bij Barclays schreef hij: “Als het onveranderd blijft, ben ik ten dode opgeschreven. Handelaar G antwoordde: “Ik zal even overleggen”. Barclays’ indexopgave voor die dag voor de 3 maands US dollar Libor was een halve basispunt lager dan de dag er voor. Minimaal verschil en daarom niet onveranderd. De externe handelaar bedankte hem voor deze lagere indexopgave: “Kerel. Ik sta dik bij je in het krijt. Kom na het werk maar langs, dan trek ik een fles Bollinger open”.

Het belang van de Libor-rente, dé maatstaf in de bankensector, mag niet onderschat worden. Biljoenen aan derivaten zijn afhankelijk van de Libor-rente voor hun prijsvorming. Als je die rente dan manipuleert…

Het Euribor-tarief

Maar hoe zit het dan met het Euribor-tarief? Ook de Euribor-tarieven worden vastgesteld op basis van een enquête onder panelbanken met de hoogste handelsvolumes in de EMU. In het bankenpanel zitten nu de Nederlandse banken ING Bank en Rabobank. Uit het Libor-onderzoek van FSA kwam immers naar voren dat Barclays “was seeking to influence the Euribor submissions of other banks contributing to the rate setting process” en hadden zij contact met de Rabobank. Diezelfde Rabobank heeft op een eerder moment al medewerkers ontslagen in verband met de Libor-affaire en is 1,5 week geleden daarvoor in de VS gedagvaard.

Kortom, enkele panelbanken die onderzocht worden in de Libor-affaire zijn ook vertegenwoordigd in het bankenpanel van de Euribor.  Geeft mij geen goed gevoel.

Wordt vervolgd – Dan wordt er tenminste nog iets of iemand vervolgd.